Bác sĩ Bình
Chuyên khoa Truyền nhiễm - Hơn 23 năm công tác HIV
Ban Quản Trị
Phòng Khám Viễn Đông & Lab Viễn Đông: 361/4 Nguyễn Văn Luông, P.12, Q.6, TP.HCM
* Ba tôi năm trước có bị viêm gan siêu vi B hay C gì đó, chỉ biết là phải chích thuốc và điều trị 1 năm. Mỗi tháng chích 4 lần, chi phí mỗi tháng 18-20 triệu đồng. Liệu ba tôi có chắc chắn hết bệnh? Và làm cách nào để hạn chế nguy cơ tái phát bệnh? Cám ơn. (Lâm Thành Chiến, 20 tuổi, vokj_kaka@...)
- BS Nguyễn Hữu Chí: Thông tin về tình trạng bệnh của ba bạn quá sơ sài nên chúng tôi không rõ loại viêm gan cũng như mức độ bệnh nên khó có câu trả lời chính xác. Hiện nay, đối với viêm gan siêu vi B hay C điều có thể điều trị bằng thuốc chích, nhưng cách sử dụng có đôi chút khác nhau và kết quả phụ thuộc rất nhiều yếu tố: chẩn đoán muộn, thể bệnh, tuổi tác, bệnh kèm theo...
* Tôi đi khám bệnh và xét nghiệm, kết quả báo tăng men gan. Vậy có bị viêm gan không? (Nguyễn Văn Hòa, 30 tuổi, nvhoa1983@... )
- BS Trần Nguyên Hà: Chào bạn, tăng men gan chưa hẳn đã bị viêm gan, đó chỉ là yếu tố gợi ý, bạn cần làm thêm một số xét nghiệm khác do bác sĩ chỉ định để xác định tình trạng gan của mình.
* Viêm gan siêu vi C và siêu vi A nguy hiểm như thế nào? (Ánh Hoa, 28 tuổi, Auhoa... @... )
- BS Nguyễn Hữu Chí: Bệnh viêm gan siêu vi A chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, biểu hiện bệnh chủ yếu vào giai đoạn cấp tính, không để lại hậu quả và dư chứng lâu dài về sau.
Bệnh viêm gan siêu vi C thường diễn tiến mạn tính, kéo dài trong nhiều chục năm. Biến chứng quan trọng nhất là xơ gan và ung thư gan, vì thế đây là bệnh có nhiều nguy cơ tử vong. Với tình hình dịch nhiễm HIV lan rộng, mức độ nhiễm bệnh viêm gan siêu vi C cũng có khuynh hướng gia tăng.
* Em bị viên gan B mạn tính, uống thuốc BARACLUDE từ năm 2007. Uống liên tục khoảng 15 tháng và định lượng thì dưới ngưỡng phát hiện. Cứ khoảng 4 tháng định lượng 1 lần, lúc có em uống thêm một thời gian, đến lúc không phát hiện nữa thì uống thêm 2 tháng là ngưng.
Cuối năm 2010 em định lượng thì phát hiện bị lại và uống thuốc đến nay nhưng 3 lần định lượng vi rút giảm không đáng kể. Xin bác sĩ cho biết có phải vi rút đã lờn thuốc? Hiện có thuốc nào điều trị tốt mà rẻ tiền hơn? Em thấy kết quả ghi là: 271000 CSBT/ngưỡng 300 copies/ml. Vậy số VR của em là/ml máu hay toàn bộ trong cơ thể. Xin cảm ơn. (NGÔ LỢI, 38 tuổi, LOIDOOR@... )
- TS.BS Phạm Thị Lệ Hoa: Baraclude là loại thuốc có hoạt lực chống siêu vi B mạnh. Tuy nhiên trên người đã sử dụng Lamivudin và bị kháng thuốc thì hiệu quả không cao. Khi đang điều trị trên 6 tháng mà mật độ siêu vi trên 100000copies/ml có thể nghi ngờ là đáp ứng virut kém, nếu em dùng thuốc liên tục đúng thời điểm trong ngày (cùng thời điểm và cách xa bữa ăn), không có bị gián đoạn. Em không nên tự điều trị mà cần được theo dõi và quyết định trị liệu của bác sĩ chuyên khoa.
Hiện nay trên thị trường có Entecavir với rất nhiều biệt dược khác nhau, là loại thuốc tương đương sinh học như Baraclude, có giá thành thấp hơn.
* Người bị viêm gan B mạn tính thì cần làm gì để giữ sức khoẻ tốt? Ăn uống như thế nào? Tập thể thao các môn gì? Uống thêm thuốc gì để bồi bổ cho gan? Cảm ơn. (Nguyễn thị kim Chi, 30 tuổi, nhoc_ot_0503@... )
- Ths. BS Lê Thị Tuyết Phượng: Người bị nhiễm siêu vi B mạn tính cần lưu ý các vấn đề sau:
+ Theo dõi và tuân theo sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
+ Hạn chế tối đa các chất kích thích như rượu bia các loại nước có gas, các loại hóa chất, các loại phụ gia thực phẩm.
+ Hạn chế chất béo động vật.
+ Tập thể dục đều đặn.
+ Không sử dụng bất ký loại thuốc gì nếu không có chỉ định của bác sĩ đặc biệt các loại thuốc giảm đau, thuốc an thần, thuốc ngủ...
Hiện nay có vài nghiên cứu ghi nhận sử dụng cà phê, chocolate đen có thể tốt cho những người có bệnh lý gan, hạn chế tỷ lệ dẫn đến xơ gan.
* Có phải bệnh viêm gan B gây nên ung thư gan không? (Nguyễn Minh Đại, 38 tuổi, conho.nguyenminh@... )
- BS Trần Nguyên Hà: Ung thư gan là một trong những bệnh phổ biến nhất và có thể gặp mọi nơi trên thế giới, nhất là ở các nước đang phát triển. Người ta ước tính có khoảng hơn 1.200.000 ca ung thư gan mới mỗi năm trên toàn thế giới.
Theo số liệu mới nhất của thống kê ghi nhận ung thư trên toàn cầu (GLOBOCAN 2008) thì ở VN ung thư gan đứng hàng đầu trong năm bệnh ung thư thường xảy ra nhất ở cả hai giới. Tần xuất bệnh thay đổi rất nhiều ở các khu vực địa lý. Tần suất bệnh cao nhất ở châu Á và châu Phi, đặc biệt ở vùng Đông Nam Á. Người ta nhận thấy, ở thành thị, ung thư gan xảy ra nhiều hơn ở nông thôn do môi trường chật chội, ẩm ướt, thức ăn dễ bị nhiễm độc tố...
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan gồm có: nhiễm HBV (tức viêm gan B), viêm gan C, xơ gan, nhiễm các độc tố như nấm Aspergillus flavus và chất aflatoxin... có thể tìm thấy trong nhiều loại ngũ cốc bị quá hạn, đặc biệt ở các nước có khí hậu nóng ẩm - đây là yếu tố nguy cơ ung thư gan đặc biệt nghiêm trọng ở những người mang mầm bệnh HBV mãn tính. Như vậy, bệnh viêm gan B là một trong những yêu tố nguy cơ quan trọng gây ung thư gan.
* Cách phòng tránh bệnh viêm gan siêu vi B, C? Tầm soát bệnh viêm gan như thế nào là đúng? (Trần Anh Tuấn, 44 tuổi, huy...@... )
- ThS.Bs Lê Thị Tuyết Phượng: VGSV B, C lây qua ba đường máu, tình dục và mẹ truyền cho con. Vì vậy để phòng ngừa chúng ta lưu ý các vấn đề sau:
1/ Không tiêm chích, sử dụng chung những vật dụng có khả năng dính máu với người khác
2/ Không sử dụng ma túy
3/ Quan hệ tình dục an toàn
4/ Thăm khám thai và tuân theo chỉ dẫn của BS khi mang thai đặc biệt ở những bà mẹ mang thai có nhiễm virus B, C.
* Tầm soát bệnh viêm gan: Xét nghiệm máu để tầm soát người bị nhiễm.
Nếu xét nghiệm máu nghi ngờ có nhiễm siêu vi viêm gan B, C nên đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa gan mật để được tư vấn cụ thể hơn.
* Bệnh viêm gan B có thể điều trị khỏi được không? Phác đồ điều trị như thế nào, kéo dài bao lâu? Ở VN có những trung tâm nào điều trị bệnh viên gan B hiệu quả? Cảm ơn bác sĩ. (trần trung long, 21 tuổi, changngoctimvo90@... )
- Ths. BS Lê Thị Tuyết Phượng: Viêm gan siêu vi B có 2 dạng:
+ Cấp tính: có thể khỏi bịnh hoàn toàn và tạo được kháng thể miễn dịch suốt đời. Việc điều trị trong giai đoạn cấp đa số chỉ cần nghỉ ngơi và các biện pháp hỗ trợ thích hợp.
+ Mạn tính:
Dạng không hoạt động chỉ cần theo dõi định kỳ chưa cần điều trị đặc trị.
Dạng hoạt động tùy từng trường hợp bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc điều trị đặc trị uống (Lamivudin, adefovir, entercavir, tenofovir,...) hoặc chích (Interferon hoặc Peg - interferon). Thời gian điều trị tùy từng trường hợp cụ thể nhưng thường phải kéo dài từ một đến vài năm thậm chí một số trường hợp phải điều trị suốt đời.
- BS Nguyễn Hữu Chí: Thông tin về tình trạng bệnh của ba bạn quá sơ sài nên chúng tôi không rõ loại viêm gan cũng như mức độ bệnh nên khó có câu trả lời chính xác. Hiện nay, đối với viêm gan siêu vi B hay C điều có thể điều trị bằng thuốc chích, nhưng cách sử dụng có đôi chút khác nhau và kết quả phụ thuộc rất nhiều yếu tố: chẩn đoán muộn, thể bệnh, tuổi tác, bệnh kèm theo...
* Tôi đi khám bệnh và xét nghiệm, kết quả báo tăng men gan. Vậy có bị viêm gan không? (Nguyễn Văn Hòa, 30 tuổi, nvhoa1983@... )
- BS Trần Nguyên Hà: Chào bạn, tăng men gan chưa hẳn đã bị viêm gan, đó chỉ là yếu tố gợi ý, bạn cần làm thêm một số xét nghiệm khác do bác sĩ chỉ định để xác định tình trạng gan của mình.
* Viêm gan siêu vi C và siêu vi A nguy hiểm như thế nào? (Ánh Hoa, 28 tuổi, Auhoa... @... )
- BS Nguyễn Hữu Chí: Bệnh viêm gan siêu vi A chủ yếu lây qua đường tiêu hóa, biểu hiện bệnh chủ yếu vào giai đoạn cấp tính, không để lại hậu quả và dư chứng lâu dài về sau.
Bệnh viêm gan siêu vi C thường diễn tiến mạn tính, kéo dài trong nhiều chục năm. Biến chứng quan trọng nhất là xơ gan và ung thư gan, vì thế đây là bệnh có nhiều nguy cơ tử vong. Với tình hình dịch nhiễm HIV lan rộng, mức độ nhiễm bệnh viêm gan siêu vi C cũng có khuynh hướng gia tăng.
* Em bị viên gan B mạn tính, uống thuốc BARACLUDE từ năm 2007. Uống liên tục khoảng 15 tháng và định lượng thì dưới ngưỡng phát hiện. Cứ khoảng 4 tháng định lượng 1 lần, lúc có em uống thêm một thời gian, đến lúc không phát hiện nữa thì uống thêm 2 tháng là ngưng.
Cuối năm 2010 em định lượng thì phát hiện bị lại và uống thuốc đến nay nhưng 3 lần định lượng vi rút giảm không đáng kể. Xin bác sĩ cho biết có phải vi rút đã lờn thuốc? Hiện có thuốc nào điều trị tốt mà rẻ tiền hơn? Em thấy kết quả ghi là: 271000 CSBT/ngưỡng 300 copies/ml. Vậy số VR của em là/ml máu hay toàn bộ trong cơ thể. Xin cảm ơn. (NGÔ LỢI, 38 tuổi, LOIDOOR@... )
- TS.BS Phạm Thị Lệ Hoa: Baraclude là loại thuốc có hoạt lực chống siêu vi B mạnh. Tuy nhiên trên người đã sử dụng Lamivudin và bị kháng thuốc thì hiệu quả không cao. Khi đang điều trị trên 6 tháng mà mật độ siêu vi trên 100000copies/ml có thể nghi ngờ là đáp ứng virut kém, nếu em dùng thuốc liên tục đúng thời điểm trong ngày (cùng thời điểm và cách xa bữa ăn), không có bị gián đoạn. Em không nên tự điều trị mà cần được theo dõi và quyết định trị liệu của bác sĩ chuyên khoa.
Hiện nay trên thị trường có Entecavir với rất nhiều biệt dược khác nhau, là loại thuốc tương đương sinh học như Baraclude, có giá thành thấp hơn.
* Người bị viêm gan B mạn tính thì cần làm gì để giữ sức khoẻ tốt? Ăn uống như thế nào? Tập thể thao các môn gì? Uống thêm thuốc gì để bồi bổ cho gan? Cảm ơn. (Nguyễn thị kim Chi, 30 tuổi, nhoc_ot_0503@... )
- Ths. BS Lê Thị Tuyết Phượng: Người bị nhiễm siêu vi B mạn tính cần lưu ý các vấn đề sau:
+ Theo dõi và tuân theo sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
+ Hạn chế tối đa các chất kích thích như rượu bia các loại nước có gas, các loại hóa chất, các loại phụ gia thực phẩm.
+ Hạn chế chất béo động vật.
+ Tập thể dục đều đặn.
+ Không sử dụng bất ký loại thuốc gì nếu không có chỉ định của bác sĩ đặc biệt các loại thuốc giảm đau, thuốc an thần, thuốc ngủ...
Hiện nay có vài nghiên cứu ghi nhận sử dụng cà phê, chocolate đen có thể tốt cho những người có bệnh lý gan, hạn chế tỷ lệ dẫn đến xơ gan.
* Có phải bệnh viêm gan B gây nên ung thư gan không? (Nguyễn Minh Đại, 38 tuổi, conho.nguyenminh@... )
- BS Trần Nguyên Hà: Ung thư gan là một trong những bệnh phổ biến nhất và có thể gặp mọi nơi trên thế giới, nhất là ở các nước đang phát triển. Người ta ước tính có khoảng hơn 1.200.000 ca ung thư gan mới mỗi năm trên toàn thế giới.
Theo số liệu mới nhất của thống kê ghi nhận ung thư trên toàn cầu (GLOBOCAN 2008) thì ở VN ung thư gan đứng hàng đầu trong năm bệnh ung thư thường xảy ra nhất ở cả hai giới. Tần xuất bệnh thay đổi rất nhiều ở các khu vực địa lý. Tần suất bệnh cao nhất ở châu Á và châu Phi, đặc biệt ở vùng Đông Nam Á. Người ta nhận thấy, ở thành thị, ung thư gan xảy ra nhiều hơn ở nông thôn do môi trường chật chội, ẩm ướt, thức ăn dễ bị nhiễm độc tố...
Các yếu tố nguy cơ gây ung thư gan gồm có: nhiễm HBV (tức viêm gan B), viêm gan C, xơ gan, nhiễm các độc tố như nấm Aspergillus flavus và chất aflatoxin... có thể tìm thấy trong nhiều loại ngũ cốc bị quá hạn, đặc biệt ở các nước có khí hậu nóng ẩm - đây là yếu tố nguy cơ ung thư gan đặc biệt nghiêm trọng ở những người mang mầm bệnh HBV mãn tính. Như vậy, bệnh viêm gan B là một trong những yêu tố nguy cơ quan trọng gây ung thư gan.
* Cách phòng tránh bệnh viêm gan siêu vi B, C? Tầm soát bệnh viêm gan như thế nào là đúng? (Trần Anh Tuấn, 44 tuổi, huy...@... )
- ThS.Bs Lê Thị Tuyết Phượng: VGSV B, C lây qua ba đường máu, tình dục và mẹ truyền cho con. Vì vậy để phòng ngừa chúng ta lưu ý các vấn đề sau:
1/ Không tiêm chích, sử dụng chung những vật dụng có khả năng dính máu với người khác
2/ Không sử dụng ma túy
3/ Quan hệ tình dục an toàn
4/ Thăm khám thai và tuân theo chỉ dẫn của BS khi mang thai đặc biệt ở những bà mẹ mang thai có nhiễm virus B, C.
* Tầm soát bệnh viêm gan: Xét nghiệm máu để tầm soát người bị nhiễm.
Nếu xét nghiệm máu nghi ngờ có nhiễm siêu vi viêm gan B, C nên đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa gan mật để được tư vấn cụ thể hơn.
* Bệnh viêm gan B có thể điều trị khỏi được không? Phác đồ điều trị như thế nào, kéo dài bao lâu? Ở VN có những trung tâm nào điều trị bệnh viên gan B hiệu quả? Cảm ơn bác sĩ. (trần trung long, 21 tuổi, changngoctimvo90@... )
- Ths. BS Lê Thị Tuyết Phượng: Viêm gan siêu vi B có 2 dạng:
+ Cấp tính: có thể khỏi bịnh hoàn toàn và tạo được kháng thể miễn dịch suốt đời. Việc điều trị trong giai đoạn cấp đa số chỉ cần nghỉ ngơi và các biện pháp hỗ trợ thích hợp.
+ Mạn tính:
Dạng không hoạt động chỉ cần theo dõi định kỳ chưa cần điều trị đặc trị.
Dạng hoạt động tùy từng trường hợp bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc điều trị đặc trị uống (Lamivudin, adefovir, entercavir, tenofovir,...) hoặc chích (Interferon hoặc Peg - interferon). Thời gian điều trị tùy từng trường hợp cụ thể nhưng thường phải kéo dài từ một đến vài năm thậm chí một số trường hợp phải điều trị suốt đời.